Những tác phẩm của điêu khắc mang nhiều giá trị vật chất và tinh thần. Chẳng hạn như những bức tượng có ý nghĩa về chính trị, lịch sử cũng như là biểu tượng của quốc gia. Vậy điêu khắc là gì? Hãy cùng zerothreshold.org tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé.
I. Điêu khắc là gì?
Điêu khắc là loại hình nghệ thuật tạo vật 3D từ chất liệu như gỗ, đá, đất sét, thủy tinh và các kim loại nhẹ. Nghệ thuật tạo hình này không chỉ tạo ra những tác phẩm được tạc mà còn là không gian trưng bày ánh sáng, âm thanh đặc sắc.
Thông qua đục, tạc, đẽo hoặc lắp ráp, hàn gắn… mà điêu khắc tạo lên được những tác phẩm khác nhau. Loại hình nghệ thuật điêu khắc có ảnh hưởng lớn đến môi trường, khi những vật liệu tái chế có thể sử dụng làm điều chế, khuôn đúc.
Xu hướng điêu khắc phổ biến trên thế giới hiện nay là trừu tượng, hiện thực và biểu hiện.
Trong đó, xu hướng hiện thực thể hiện những khoảnh khắc chân thực của cuộc sống hàng ngày. Những tác phẩm điêu khắc hiện thực vẫn luôn thịnh hành cho đến ngày nay.
Trong đó, xu hướng hiện thực thể hiện những khoảnh khắc chân thực của cuộc sống hàng ngày. Những tác phẩm điêu khắc hiện thực vẫn luôn thịnh hành cho đến ngày nay.
Xu hướng trừu tượng là những tác phẩm rất khó nhìn ra được ý nghĩa, chỉ những người hiểu về tác phẩm mới có thể suy diễn ra ý nghĩa. Loại hình này được xem là bài toán khó mà người xem cần phải tìm ra đáp án, ý nghĩa chính xác.
Xu hướng điêu khắc biểu hiện là sự kết hợp giữa hình ảnh với ngôn từ, bởi vậy mà những tác phẩm nghệ thuật này rất khó để hoàn thiện.
II. Lịch sử phát triển của điêu khắc tại Việt Nam
Nghệ thuật điêu khắc xuất hiện từ rất lâu, những tác phẩm của loại hình nghệ thuật này không chỉ mang giá trị lịch sử mà còn là biểu tượng của các quốc gia. Ví dụ như tượng nữ thần tự do tại Mỹ, tượng Merlion tại Singapore… Vậy để hiểu rõ điêu khắc là gì, chúng ta cùng điểm qua các giai đoạn lịch sử của loại hình nghệ thuật này ở Việt Nam.
1. Thời kỳ cổ đại đến trung cổ
Từ thời cổ đại, trong hang đá của người tiền sử đều có những hình ảnh thể hiện cuộc sống của hị, đây chính là những tác phẩm điêu khắc đầu tiên. Thời kỳ này, nghệ thuật điêu khắc vẫn chưa có tên rõ ràng, nó rất mơ hồ do được tạo ra từ những sở thích, mục đích nào đó.
Các di tích cổ được những nhà khảo cổ tìm thấy trong lòng đất. Những lâu đài nguy nga từ thời trung cổ, hình ảnh rồng phượng được khắc trên ngai vua, hình ảnh sư tử được đặt trước cửa nhà mỗi gia đình.
2. Thời kỳ Phục hưng
Những tác phẩm điêu khắc của Việt Nam thời kỳ này đã mang đậm nhiều chất Việt hơn, không chỉ có hình ảnh rồng, sư tử mà những tác phẩm còn mô tả hình ảnh các chiến sĩ đã hi sinh cho tổ quốc.
Các địa điểm tưởng niệm đều có tượng hình ảnh những vị anh hùng thời xưa, hay hình ảnh con rùa đội bia ở Văn miếu Quốc tử Giám cũng mang đậm tính nghệ thuật Việt.
3. Thời kỳ hiện đại
Điêu khắc trong thời kỳ hiện đại đã có sự phát triển vượt bậc, các tác phẩm đa dạng hơn được kết hợp nhiều nét đặc trưng khác nhau. Tuy nhiên, những tác phẩm này vẫn giữ được giá trị truyền thống dân tộc.
III. Các phương pháp tạo hình của điêu khắc
Như đã chia sẻ khi giải thích điêu khắc là gì, loại hình nghệ thuật này bao gồm nhiều phương pháp tạo hình khác nhau. Cụ thể như sau:
1. Tạc
Tạc là phương pháp tạo hình mà nghệ nhân sẽ thao tác trên những chất liệu như đá, gỗ. Với tạc, nghệ nhân sẽ dùng búa để đục, đẽo loại bỏ những phần thừa để tạo hình cho sản phẩm.
Bên cạnh đó, đất cũng là chất liệu có thể được tạo hình bằng cách nặn. Theo đó đất sẽ được nặn thành tượng, phù điêu có hình dáng khác nhau rồi đem đi nung để thành tác phẩm điêu khắc là gốm hoặc đất có thể được đúc thành khuôn.
2. Đúc
Đây phương pháp tạo hình sử dụng khuôn có sẵn đã được chế tác, nghệ nhân sẽ đổ chất lỏng vào khuôn. Sau khi đông lại thì sẽ tháo bỏ lớp khuôn để có được tác phẩm đúc hoàn chỉnh.
Những chất liệu được dùng để đúc như đồng, gang, nhôm, xi măng, thạch cao…
3. Gò trong điêu khắc là gì?
Gò là phương pháp tạo hình sử dụng các dụng cụ tác động trực tiếp lên những chất liệu khác nhau để tạo ra được hình thù như mong muốn. Chất liệu thường được dùng để gò là kim loại đã cán mỏng.
IV. Điêu khắc gồm những thể loại nào?
- Tượng tròn thường được dùng để tạc chân dung, toàn thân hoặc tượng trang trí.
- Tượng đài là những tác phẩm điêu khắc có giá trị về mặt lịch sử, thường có kích thước lớn và chiếm nhiều không gian. Do mang tính chất quốc gia, quốc tế những tượng đài được điêu khắc rất chỉn chu.
- Phù điêu là thể loại đắp nổi, chạm nổi.
- Dây thép uốn, treo: thể loại này rất đa dạng, không bị giới hạn về không gian nên nghệ nhân có thể thỏa sức sáng tạo.
V. Một số tác phẩm điêu khắc nổi tiếng
Không chỉ giúp bạn hiểu nghệ thuật điêu khắc là gì, chúng tôi còn giới thiệu đến bạn một số tác phẩm nổi tiếng, độc đáo trên thế giới.
- Tượng lực sĩ ném đĩa: đây là tác phẩm nghệ thuật điêu khắc hiện thực được chạm khắc từ đá. Bức tượng mô tả vận động viên ném đĩa đang thi đấu, cánh tay giơ cao và chân duỗi thẳng trong tư thế chuẩn bị nám đĩa.
- Tượng đồng Artemision: tác phẩm này được tìm thấy vào năm 1810. Đây là một trong những tác phẩm điêu khắc nổi tiếng của Hy Lạp thời kỷ cổ đại và hiện đang được lưu trữ trong bảo tàng cổ Quốc gia tại Athens.
- Tượng gia đình Laocoon: bức tượng điêu khắc này thể hiện hình ảnh linh mục thành Troy Laocoon và hai người con trai đang cố gắng giải cứu họ khỏi con quái vật biển.
VI. Kết luận
Hy vọng qua những thông tin trên đây, bạn đã phần nào hiểu được điêu khắc là gì cũng như lịch sử phát triển của loại hình nghệ thuật tạo hình này. Đừng quên theo dõi chuyên mục là gì của chúng tôi để được giải đáp nhiều thắc mắc thú vị khác nhé.